Theo quan niệm truyền thống tâm linh của người Á Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng thì sau khi con người chết đi sẽ trải qua 49 ngày để giải quyết nốt những chuyện còn vướng bận trên trần thế rồi bắt đầu vào vòng luân hồi chuyển kiếp. Vậy thì tâm thức người mất sau 49 ngày sẽ đi về đâu, cùng tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây.
>> Xem ngay: Sau 49 ngày người mất về nhà không?
Tâm thức người mất sau 49 ngày sẽ đi về đâu?
Tâm thức người mất sau 49 ngày sẽ đi về đâu? Có nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này, dưới đây chúng tôi xin trích hai quan niệm phổ biến nhất là Phật Giáo và dân gian cho quý gia chủ cùng tham khảo.
Quan niệm của Phật Giáo
Trong kinh Địa Tạng, Đức Phật dạy rằng, nếu một người sau khi mất có phước báu lớn, đã tu tịnh nghiệp (ba nghiệp được thanh tịnh) hoặc chứng đắc những pháp tu của Phật Pháp thì người đó có thể sinh về các cảnh giới của chư Phật.
Nếu khi còn sống, người đó tu được mười việc thiện, cả đời hành thập thiện hoặc tu tập, giữ đầy đủ, tinh nghiêm giới Bát Quan Trai một ngày một đêm thì có thể sau khi mất, “thần thức” của người ấy sẽ được sinh lên cõi Trời.
Còn có một hạng người nữa là khi còn sống, tạo các tội cực nặng: giết cha mẹ, giết các bậc Thánh hiền, phá hòa hợp chúng Tăng, đập phá chùa chiền, thiêu đốt kinh tượng,…thì sau khi chết, “thần hồn” người đó sẽ đọa ngay xuống địa ngục.
Còn lại hầu hết các hương linh sẽ chờ để tái sinh chuyển kiếp trong vòng 49 ngày. Sau 49 ngày này, hương linh sẽ tái sinh vào một trong sáu cõi: cõi Trời, cõi Thần, cõi người, cõi súc sinh, cõi ngạ quỷ và địa ngục.
Quan niệm của dân gian về tâm thức người mất sau 49 ngày
Theo quan niệm dân gian ở một số vùng lân cận, tâm thức của người đã mất được xem xét qua một chuỗi sự kiện quan trọng kéo dài 49 ngày. Đây không chỉ là một khoảng thời gian đặc biệt, mà còn là thời kỳ quan trọng để linh hồn có thể chuyển hóa và tiếp tục hành trình của mình.
Trong suốt 49 ngày, gia đình và người thân thường thực hiện các nghi lễ truyền thống nhằm hỗ trợ cho tâm thức của người đã mất. Cầu nguyện, thắp nén nhang, và những buổi lễ tưởng nhớ được tổ chức để tạo nên không khí linh thiêng, giúp linh hồn yên bình và tiếp tục hành trình về nơi mới.
>> Xem ngay: Tìm hiểu về lễ cúng 100 ngày cho người đã khuất.
Quan niệm về tâm thức người mất sau 49 ngày không chỉ là một phần của truyền thống dân gian, mà còn là biểu hiện của tình cảm và lòng tôn trọng sâu sắc đối với sự sống và cái chết, kết nối hai thế giới với nhau qua thời gian và không gian.
Làm thế nào để hương linh sinh vào cảnh giới lành?
Theo kinh Địa Tạng, trong 49 ngày kể từ khi chết,“thần hồn” ở một dạng vật chất gọi là “thân trung ấm”. “Thân trung ấm” giống như người lúc còn sống nhưng nhỏ hơn và rất nhẹ. “Thân trung ấm” cũng có thể coi là một dạng ngạ quỷ, vong ma, hương linh, vong hồn…
Cũng trong 49 ngày này, hương linh của người mới mất vẫn có thể đi lại như sóng điện, xuyên tường, xuyên vách. Hương linh thường quanh quẩn ở nhà, ở những nơi lúc sống thường thích đến hoặc đi ra chỗ từng chết; chui vào mộ xem xác thân của mình phân huỷ, thối rữa thế nào…
Đặc biệt, trong khoảng thời gian này, nếu thân nhân, quyến thuộc tích cực làm phúc cho hương linh người đã mất: tụng kinh, lễ Phật, cúng dường, bố thí, phóng sinh, cầu siêu… và lấy công đức đó hồi hướng cho hương linh thì không những họ được tiêu tội mà còn được tái sinh lên cảnh giới cao quý.
Như trong kinh Địa Tạng Bổn Nguyện, phẩm thứ 7 – Lợi ích cả kẻ còn người mất có nói: “Như sau khi người đó đã chết, lại có thể trong 49 ngày vì người ấy mà tu tạo nhiều phước lành, thời có thể làm cho người chết đó khỏi hẳn chốn ác đạo, được sanh lên cõi trời hoặc sanh trong loài người hưởng lấy nhiều sự rất vui sướng, mà kẻ thân quyến hiện tại đó cũng được vô lượng điều lợi ích”
Cho nên, trong 49 ngày đối với người đã mất là rất quan trọng. Bởi khi ấy, hương linh trông chờ, mong ngóng phúc báu từ người dương thế hồi hướng đến cho họ. Vì thế, thân nhân, quyến thuộc còn sống nên chăm chỉ làm những việc phúc báu để hồi hướng cho hương linh, nguyện mong hương linh nhận được phúc lành để tái sinh vào cảnh giới an lành.
Làm gì cho người đã mất trong 49 ngày đầu
Trong vòng 49 ngày đó, vong linh có thể đi mây về gió, đi đến nhiều nơi mà trước đây chưa từng. Có những gia quyến sau ngũ tuần làm lễ gửi vong linh lên chùa để được nghe giảng về đạo phật. Đây cũng chính là cách thức để giảm nghiệp cho vong linh.
Linh hồn của người chết trong 49 ngày có thể nhanh chóng được siêu thoát hơn. Tuy nhiên, cũng có những gia đình chỉ thực hiện thờ cúng tại nhà. Sau 49 ngày sẽ làm lễ, rồi đưa bát hương của người mất về với bàn thờ gia tiên.
>> Xem ngay: Nghi lễ cúng tuần thứ hai cho người mới mất.
Tùy theo tín ngưỡng đạo giáo của mỗi người mà quan niệm về linh hồn người chết trong 49 ngày sẽ khác nhau. Đạo Phật quan niệm thời điểm này vong linh có thể ở nhà, quẩn quanh bên những người thân. Cũng có thể vong hồn quẩn quanh bên xác thịt của họ nếu họ quá luyến tiếc.
Gia quyến không nên quá đau buồn khiến cho vong linh thấy được mà động lòng quyến luyến. Điều này không tốt cho vong linh, bởi họ sẽ vì quá luyến tiếc trần thế mà không thể siêu thoát. Có rất nhiều gia quyến đau buồn khiến cho vong linh không thể siêu thoát.
Tụng kinh hồi hướng cho vong linh
Việc tốt nhất gia quyến có thể làm cho vong linh sau khi mất chính là để vong linh được thanh thản siêu thoát. Nếu vong linh không động tâm, thì họ có thể sẵn sàng luân hồi chuyển kiếp. Không mang theo vướng bận trần thế, tiền tài của cải hay người thân ở lại sẽ là điều tốt nhất cho vong linh.
Thực chất 49 ngày này vong linh vẫn quẩn quanh người thân. Họ nhìn thấy những gì đang diễn ra, và sẽ ra đi nếu yên tâm về trần thế. Người chết trong 49 ngày vẫn mang theo ký ức khi còn sống, vẫn nhớ những việc đã xảy ra.
Tụng kinh hàng ngày để vong linh sớm được siêu thoát
Hồi hướng cho vong linh, để họ được nghe giảng đạo Phật, nghiệp chướng lúc còn sống sẽ giảm bớt. Như vậy mới là điều tốt nhất gia quyến nên thực hiện để vong linh có thể thanh thản.
Tùy vào nghiệp chướng lúc còn sống gây ra, mà vong linh có thể bị mắc kẹt ở cõi âm lâu hơn. Họ sẽ phải trả giá cho những việc ác đã làm. Những người sống tốt sẽ nhanh chóng được chuyển kiếp, hưởng những điều tốt đẹp ở kiếp sống sau. Người chết trong 49 ngày vẫn có thể báo mộng cho người thân. Đây chính là những điều kỳ bí về thế giới tâm linh.
Chắc hẳn sẽ có nhiều gia quyến mong muốn vong linh được siêu thoát, thanh thản ra đi. Trong vòng 49 ngày kể từ sau khi người mất ra đi, gia quyến nên thực hiện một số điều để tích đức cho vong linh. Gia quyến hàng ngày có thể bật kinh niệm phật để trên bàn thờ vong linh để họ có thể được hồi hướng công đức.
Những người trong gia đình cũng có thể phóng sanh, ăn chay, niệm Phật để vong linh được thanh thản.
Tích đức cho vong linh
Trả nghiệp thay cho vong linh vốn là điều không thể. Tuy nhiên, người chết trong 49 ngày vẫn có thể giảm nghiệp nhờ gia quyến tích đức. Gia quyến có thể tùy tâm phóng sanh, cúng lễ. Tùy thuộc vào điều kiện của gia đình mà thực hiện lễ bái.
Đạo Phật luôn hướng con người ta đến với những điều tốt đẹp nhất. Đối với vong linh cũng vậy. Nếu họ có đủ phúc phần, đủ tu tập, họ có thể trở về với thế giới vĩnh hằng, không chút muộn phiền đau thương. Có rất nhiều người đã có duyên với đạo Phật từ khi còn sống. Họ tu tâm dưỡng tính và mong muốn khi ra đi sẽ được nhẹ nhàng, thanh thản hơn.
Hương khói, cúng cơm cho người mất
Thời điểm 49 ngày sau khi mất, vong linh có thể coi là thân trung ấm. Trong khoảng thời gian này, gia quyến cúng lễ đồ gì cho vong linh họ vẫn có thể nhận được. Đó chính là lý do vì sao, chúng tôi đề cập đến việc, người nhà cần làm gì cho vong linh trong vòng 49 ngày.
Những thói quen hàng ngày, cơm cúng 3 bữa vẫn phải thực hiện như lúc họ còn sống. Người chết trong 49 ngày được quan niệm là vẫn ở cùng nơi ở như khi còn sống. Họ vẫn sẽ thực hiện thói quen hàng ngày. Tuy nhiên người trần chúng ta không thể nhìn thấy, hay cảm nhận được.
Chuẩn bị lễ vật cúng cho người mất 49 ngày như thế nào?
Sau khi qua đời, linh hồn sẽ phải trải qua 49 ngày để vượt qua các cửa ải trước khi được tái sinh hoặc chuyển kiếp vào cảnh giới phù hợp với nghiệp tích đức trong đời. Tuy nhiên, thời gian tái sinh không nhất thiết phải đợi đến ngày chung thất. Nó có thể xảy ra ngay sau khi linh hồn lìa khỏi thân xác hoặc trong khoảng thời gian từ 7 đến 14 ngày sau đó, tùy thuộc vào nghiệp và duyên của linh hồn.
Trong giai đoạn thân trung ấm, linh hồn vẫn có thể nhận được lễ vật cúng dường từ thân nhân nhưng chỉ có thể cảm nhận được hương vị thức ăn, được gọi là hương ấm. Vì vậy, trong vòng 49 ngày, gia đình thường cúng mâm cơm để đảm bảo linh hồn luôn được no đủ. Đặc biệt, vào tuần thất thường, gia chủ cần tổ chức các nghi thức cúng dường trang trọng để thể hiện lòng thành và tôn kính người quá cố. Ngoài ra, người thân có thể đến chùa hoặc mời sư thầy về nhà để cầu siêu cho linh hồn.
Sau 49 ngày có cần cúng cơm nữa không?
Sau khi 49 ngày kết thúc, liệu có cần tiếp tục cúng cơm không? Tại thời điểm này, linh hồn của người đã chết đã tìm thấy đường đi đến cõi tái sinh. Thông thường, họ sẽ đi đến một trong sáu cõi của vũ trụ. Do đó, cách thức ăn uống của từng linh hồn sẽ khác nhau. Ví dụ, nếu họ được tái sinh ở cõi trời, họ sẽ không ăn như con người nữa, bởi vì thức ăn ở đó có vị ngon hơn nhiều.
Tuy nhiên, trong nền văn hóa Việt Nam, việc chuẩn bị các vật phẩm và nấu cỗ để cúng ông bà tổ tiên vẫn là một hành động biểu thị lòng thành và tôn kính của con cháu đối với tổ tiên. Vì vậy, vào các ngày giỗ hoặc lễ lớn, mâm cơm thịnh soạn và hoa quả để dâng hương là rất quan trọng. Ngoài ra, việc dâng hương cũng là một truyền thống đẹp của dân tộc Việt Nam để tri ân và báo đáp công ơn của tổ tiên. Dù không biết rõ linh hồn đã đi đến đâu sau 49 ngày, nhưng việc dâng hương vẫn là một nghi thức truyền thống quan trọng cần được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Sau 49 ngày tái sanh, không cần cúng cơm hàng ngày cho linh hồn người chết. Thay vào đó, trong các dịp tiểu tường, đại tường hoặc ngày giỗ, gia đình cần chuẩn bị mâm cơm cúng giỗ đầy đủ và tươm tất. Tuy nhiên, gia đình không nên quá chú trọng vào hình thức bề ngoài hoặc lãng phí khi chuẩn bị cúng kính, mà cần tâm niệm rằng “lễ tuy đơn giản nhưng quan trọng vẫn là lòng thành”. Khi đó, lễ cúng mới thực sự ý nghĩa và đúng với mục đích ban đầu là tri ân và tưởng nhớ.
Bài viết trên đã đưa ra cái nhìn khách quan nhất về vấn đề “ Tâm thức người mất sau 49 ngày sẽ đi về đâu?”. Hy vọng sẽ giúp cho quý gia chủ có câu trả lời hợp ý nhất.
