Việc xây dựng mộ, cho người thân đã khuất là việc làm rất quan trọng trong mỗi gia đình. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ các quy định pháp luật về việc sử dụng đất để xây mộ. Hiện nay, ở những vùng quê, người dân thường có ý định mua lại những mảnh đất ruộng gần nhà để làm nơi an nghỉ cho người thân với mục đích để dễ bề hương khói và giá cả sẽ rẻ hơn, nhưng việc làm này có đúng theo các quy định của pháp luật hay không? Cùng tìm hiểu vấn đề có nên mua đất ruộng để xây dựng nghĩa trang hay không qua bài viết sau nhé.
Đọc thêm: Việc mua bán chuyển nhượng đất nghĩa trang theo quy định của pháp luật hiện hành.
1. Đất nghĩa trang, nghĩa địa là gì?
Theo Phụ lục 1 ban hành kèm theo Thông tư 27/2018/TT-BTNMT thì đất nghĩa trang là đất để làm nơi mai táng tập trung, đất có công trình làm nhà tang lễ và công trình để hỏa táng.
Theo khoản 2 Điều 10 Luật Đất đai 2013 quy định về nhóm đất phi nông nghiệp bao gồm các loại đất sau đây:
– Đất ở gồm đất ở tại nông thôn, đất ở tại đô thị;
– Đất xây dựng trụ sở cơ quan;
– Đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh;
– Đất xây dựng công trình sự nghiệp gồm đất xây dựng trụ sở của tổ chức sự nghiệp; đất xây dựng cơ sở văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ, ngoại giao và công trình sự nghiệp khác;
– Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp gồm đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất; đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản; đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm;
– Đất sử dụng vào mục đích công cộng gồm đất giao thông (gồm cảng hàng không, sân bay, cảng đường thủy nội địa, cảng hàng hải, hệ thống đường sắt, hệ thống đường bộ và công trình giao thông khác); thủy lợi;
Đất có di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh; đất sinh hoạt cộng đồng, khu vui chơi, giải trí công cộng; đất công trình năng lượng; đất công trình bưu chính, viễn thông; đất chợ; đất bãi thải, xử lý chất thải và đất công trình công cộng khác;
– Đất cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng;
– Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, nhà hỏa táng;
– Đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng;
– Đất phi nông nghiệp khác gồm đất làm nhà nghỉ, lán, trại cho người lao động trong cơ sở sản xuất;
Đất xây dựng kho và nhà để chứa nông sản, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, máy móc, công cụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và đất xây dựng công trình khác của người sử dụng đất không nhằm mục đích kinh doanh mà công trình đó không gắn liền với đất ở.
Như vậy, đất nghĩa trang thuộc nhóm đất phi nông nghiệp.
2. Có nên mua đất ruộng để xây dựng nghĩa trang?
Trả lời cho câu hỏi ” có nên mua đất ruộng để xây dựng nghĩa trang?” thì theo quy định tại điều 57 Luật Đất đai 2013, việc chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Như vậy, trường hợp sử dụng đất nông nghiệp để xây dựng nghĩa trang phải thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp.
Song song với đó, việc sử dụng đất để xây dựng phần mộ gia đình phải nằm trong quy hoạch đất làm nghĩa trang được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt được quy định tại điều 3 Nghị định 23/2016/NĐ-CP ngày 5.4.2016 về xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng như sau:
– Tất cả các nghĩa trang, cơ sở hỏa táng phải được quy hoạch. Việc quy hoạch, đầu tư xây dựng nghĩa trang, cơ sở hỏa táng tuân thủ pháp luật về quy hoạch, xây dựng, bảo vệ môi trường).
– Việc quản lý đất nghĩa trang, cơ sở hỏa táng phải tuân thủ theo pháp luật về đất đai, tiết kiệm và hiệu quả; bảo đảm an toàn, an ninh và vệ sinh môi trường.
– Chủ đầu tư xây dựng nghĩa trang, cơ sở hỏa táng có trách nhiệm quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng theo quy định của Nghị định này và các quy định hiện hành khác có liên quan.
– Cơ quan quản lý nhà nước về nghĩa trang theo phân cấp của UBND cấp tỉnh có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, giám sát công tác quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng; kiến nghị hoặc xử lý các vi phạm về quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng trên địa bàn theo thẩm quyền.
Như vậy, khi mua đất nông nghiệp để xây dựng nghĩa trang thì chủ sử dụng đất cần thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại cơ quan có thẩm quyền. Ngoài ra, khu đất đó phải phù hợp kế hoạch sử dụng đất của địa phương trong quy hoạch nghĩa trang, nghĩa địa và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Nếu mảnh đất đó không nằm trong kế hoạch sử dụng đất nghĩa trang, nghĩa địa hoặc không được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà vẫn cố tình thực hiện thì đây là hành vi vi phạm pháp luật. Như vậy việc mua đất ruộng để làm nơi chôn cất, xây dựng nghĩa trang là không được.
3. Tự ý mua đất nông nghiệp để xây dựng nghĩa trang bị xử phạt như thế nào?
Như vậy ta đã có câu trả lời cho câu hỏi có nên mua đất ruộng để xây dựng nghĩa trang hay không vậy nếu cố tình mua thì liệu có bị xử phạt theo quy định pháp luật hay không?. Trường hợp tự ý mua đất trồng lúa để xây mộ được xác định là sử dụng đất trồng lúa vào mục đích khác không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Căn cứ khoản 3 Điều 9 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, mức xử phạt như sau:
| STT | Diện tích đất chuyển mục đích trái phép | Mức phạt |
| 1 | Dưới 0,01 hecta | 03 – 05 triệu đồng |
| 2 | Từ 0,01 héc ta đến dưới 0,02 héc ta | 05 – 10 triệu đồng |
| 3 | Từ 0,02 héc ta đến dưới 0,05 héc ta | 10 – 15 triệu đồng |
| 4 | Từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta | 15 – 30 triệu đồng |
| 5 | Từ 0,1 héc ta đến dưới 0,5 héc ta | 30 – 50 triệu đồng |
| 6 | Từ 0,5 héc ta đến dưới 01 héc ta | 50 – 80 triệu đồng |
| 7 | Từ 01 héc ta đến dưới 03 héc ta | 80 – 120 triệu đồng |
| 8 | Từ 03 héc ta trở lên | 120 triệu đồng – 250 triệu đồng |
Mức phạt trên áp dụng tại khu vực nông thôn, trường hợp chuyển đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp tại khu vực đô thị thì hình thức và mức xử phạt bằng 02 lần mức phạt nêu trên.
Ngoài ra, cá nhân, hộ gia đình, tổ chức vi phạm còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như:
– Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm;
– Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.
Do đó, trước khi quyết định mua đất nông nghiệp để xây dựng nghĩa trang, người dân cần kiểm tra các thông tin kỹ càng về mảnh đất và xem xét về quyền có khả năng được xây dựng hay không, kẻo gặp các vấn đề về pháp lý rủi ro bị cưỡng chế di dời, cũng như các án phạt có thể gặp phải.
Hy vọng qua bài viết sau đây sẽ cho quý gia chủ câu trả lời khách quan nhất về vấn đề ” có nên mua đất ruộng để xây dựng nghĩa trang hay không?”.
